S. Northup, Zniewolony

Źródło: http://www.replika.eu/

            Rzadko zdarza się, abym najpierw zobaczyła film, a dopiero później sięgnęła po książkę. Staram się tego unikać, by ekranizacja nie przysłoniła mi przyjemności czytania i własnego wyobrażenia bohaterów. Jednak w przypadku „Zniewolonego” najpierw byłam w kinie. Zresztą, pewnie gdyby nie film nie dowiedziałabym się o książce.

            „Zniewolony” to historia Solomona Northupa, ciemnoskórego wolnego obywatela Stanów Zjednoczonych, który w wyniku podstępu i porwania stał się niewolnikiem. Northup wiódł spokojne życie u boku żony i trójki dzieci, które w rezultacie spotkania z dwoma mężczyznami oferującymi mu możliwość zarobku, stało się życiem poniżanego i bitego niewolnika na plantacji bawełny. Książka jest zapisem lat, które Northup spędził jako niewolnik. Porwany i sprzedany, z dnia na dzień stał się czyjąś własnością. Najmniejsza wzmianka o tym, że jest wolnym obywatelem kończyła się pobiciem. Czytając opis dwunastu lat niewoli Solomona jesteśmy świadkami jego nieszczęścia, tęsknoty za domem i rodziną oraz ogromnej nadziei na uwolnienie. Northup opowiada o stosunku białych plantatorów wobec ich „własności”, o ciężkim życiu ciemnoskórych niewolników, o konsekwencjach wszelkich prób ucieczek, o tym co było przyczyną chłost i innych kar. Otrzymujemy również w miarę dokładny opis uprawy bawełny i trzciny cukrowej.

            Książka jest osobistym zapisem przeżyć człowieka, który przeżył piekło. Nie ma tutaj suchych opisów lub fantastycznych przygód, wręcz przeciwnie są zdania przesiąknięte emocjami, które oddają tragedię autora. Autor nie pomija swoich próśb zanoszonych do Boga o ratunek, często wspomina o rodzinie i tęsknocie za domem, szczerze opowiada o wszystkim co mu się przytrafiło. Opisuje brutalne i bezlitosne zachowania swojego „właściciela”, choć przyznaje, że niektórzy z plantatorów są dobrymi ludźmi, którzy po prostu żyją w złym systemie.  W wielu miejscach autor zastrzega, że to o czym pisze można sprawdzić w takim a takim miejscu, co więcej na końcu książki znajdują się przedruki dokumentów, które przyczyniły się do uwolnienia Northupa.

             Jeżeli ktoś chce przeczytać o tym, jak naprawdę wyglądało niewolnictwo w Stanach Zjednoczonych, jakie życie wiedli niewolnicy pracujący na plantacji bawełny, powinien przeczytać tę książkę. Mimo, że jest to zapis prawdziwej historii, to i tak odnajdziemy tam opis tragicznej ucieczki, sceny, które chwytają za serce i bohaterów, których nie powstydził się najlepszy pisarz. Jednak to nie fikcja, to wydarzyło się naprawdę, choć czasami aż trudno w to uwierzyć.

Tytuł: Zniewolony. 12 years a slave
Autor: Solomon Northup
Wydawnictwo: Replika, 2014
Ocena: 5/6